Omdat ik met vakantie ben deze week een aantal bijdragen van vaste bezoekers. Vandaag IT-er Sander van Loosbroek over cameratoezicht vandaag de dag.
Het gebruik van beveiligingscamera’s door onze overheid is aan duidelijke regels gebonden. Voor burgers zijn er striktere regels van toepassing maar een gebrek aan kennis over de technische mogelijkheden van camera’s bij de wetgever en een evenzo groot gebrek aan toezicht op het naleven van de regels verklaren de bespioneerde burger vogelvrij. De alsmaar dalende prijs van deze camera’s maken ze toegankelijk voor iedereen en met dit artikel wil ik toelichten wat een burger volgens de wetgever wel en niet mag met een beveiligingscamera en hoe daar in de praktijk (niet) mee wordt omgegaan.
Beveiligingscamera’s inzetten op of rondom de werkplek mag, maar moet voldoen aan de criteria zoals vastgelegd in de Wet bescherming persoonsgegevens. Daarin staat onder andere dat de werkgever moet kunnen beargumenteren waarom het bedrijfsbelang zwaarder weegt dan de privacy van de medewerkers, dat het gebruik van camera’s aan medewerkers duidelijk kenbaar moet worden gemaakt en dat het filmen van de openbare ruimte niet is toegestaan.
Dat kenbaar maken wordt lastig als er sprake is van diefstal en je de dader middels beelden op heterdaad wil vastleggen. De wet biedt daar een uitzondering voor maar helaas gaat deze uitzondering gepaard met een meldplicht aan het College Bescherming Persoonsgegevens waarvan de werkgever over het algemeen is gevrijwaard zolang hij voldoet aan de voorwaarden in artikel 38 van de Wet Vrijstellingsbesluit Wbp. Daarin staat ook dat beelden na een maand moeten worden vernietigd en dat alleen directe leidinggevenden toegang mogen hebben tot de beelden. Bent u er nog?
De praktijk ziet er anders uit. Bedrijven filmen dat het lieve lust is en cameratoezicht op personeel en klanten wordt verondersteld in plaats van kenbaar gemaakt. Het CBP is belast met de handhaving van de Wbp en in hun beleidsregels van 17 januari 2011 is een prioriteitenlijst opgenomen waarin het toezicht op cameratoezicht niet te vinden is. Geen wonder dus dat u nog nooit een ambtenaar van het CBP heeft gezien die een camera inspecteerde. Het houden van toezicht op het naleven van de Wbp is dus geen taak van de politie, die maakt echter wel dankbaar gebruik van de aan hun toegekende bevoegdheid in de Wbp om beelden op te vragen van camera’s van burgers in het kader van onderzoek, ook als die camera’s “per ongeluk” de openbare ruimte filmen.
Privacyschending als gevolg van cameratoezicht levert vooralsnog alleen problemen op voor burgers c.q. werknemers. Deze laatste groep is zich er onvoldoende van bewust dat camera’s niet mogen worden gebruikt om ze aan te spreken of te beoordelen op hun functioneren. Op afstand toezicht houden of iedereen op tijd komt mag dus niet. De dalende prijs van camera’s zorgt er verder voor dat iedereen een camera aan de gevel kan hangen en daarmee de privacy van passerende burgers verder aantast. Dit leidt tot steeds meer zaken waar ook sommige rechters zich geen raad mee weten. Recentelijk verscheen op dit weblog een artikel waar het raam van de buren werd gefilmd omdat daar weleens inbrekers langs zouden kunnen lopen. De rechter stond dit toe terwijl IP camera’s tegenwoordig allerhande functionaliteit bieden waarmee een deel van het beeld altijd onherkenbaar wordt vastgelegd. Had de rechter dit geëist dan was iedereen blij geweest.
Is het tijd voor een herziening van de Wbp waarin de werkelijkheid van het filmen van de openbare order door burgers beter gereguleerd wordt of moet het CBP de privacy van burgers serieus gaan nemen en cameratoezicht tot prioriteit verheffen. Reguleren of handhaven dus, wat zien jullie graag dat het CBP doet?
Sander van Loosbroek is een freelance IT consultant en volgt momenteel een MBA opleiding aan de Nyenrode Business Universiteit. Zijn IT interesses gaan uit naar infrastructuur en beveiliging en in het bijzonder de juridische implicaties van de door zijn klanten gevraagde IT oplossingen. Hij houdt een weblog bij van losse hobbyprojecten en schrijft momenteel een scriptie over de mogelijke toepassingen van Bitcoin technologie in bestaande financiële transactieplatformen.
Kent u onze boekenserie Deskundig en praktisch juridisch advies al? Webwinkels, hosting, software, security en meer!
Het volledige artikel bekijken